[228] 30. สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม
และอวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม ด้วย
อำนาจของสหชาตปัจจัย
คือ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม วิตก และมหาภูตรูป
ทั้งหลาย เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย ด้วยอำนาจของสหชาตปัจจัย.
ในปฏิสนธิขณะ. ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม วิตก และ
มหาภูตรูปทั้งหลาย เป็นปัจจัยแก่กฏัตตารูปทั้งหลาย ด้วยอำนาจของสหชาต
ปัจจัย.

7. อัญญมัญญปัจจัย

[229] 1. สวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-
ธรรม ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย
คือ ขันธ์ 1 ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ 3 ด้วย
อำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ.
ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ 1 ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่
ขันธ์ 3 ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ 2 เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ 2
ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.
[230] 2. สวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-
มัตตธรรม ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย

คือ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่วิตก ด้วย
อำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.
ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ
[231] 3. สวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร-
ธรรม ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย
คือ ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เป็น
ปัจจัยแก่หทยวัตถุ ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.
[232] 4. สวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-
ธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย
คือ ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ 1 ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัย
แก่ขันธ์ 3 และหทยวัตถุ ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ 2 เป็น
ปัจจัยแก่ขันธ์ 2 และหทยวัตถุ ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.
[233] 5. สวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-
มัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย
คือ ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เป็น
ปัจจัยแก่วิตก และหทยวัตถุ ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.

[234] 6. สวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-
ธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย
คือ ขันธ์ 1 ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ 3 และ
วิตก ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ 2 เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ 2 และ
วิตก ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.
ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ
[235] 7. สวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-
ธรรม อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม ด้วยอำนาจ
ของอัญญมัญญปัจจัย
คือ ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ 1 ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัย
แก่ขันธ์ 3 วิตก และหทยวัตถุ ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ
ขันธ์ 2 เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ 2 วิตก และหทยวัตถุ ด้วยอำนาจของอัญญมัญญ
ปัจจัย.
[236] 8. อวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-
วิจารมัตตธรรม ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย
คือ ขันธ์ 1 ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ 3
ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ 2 เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ 2 ด้วยอำนาจ
ของอัญญมัญญปัจจัย.
ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ

[237] 9. อวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่สวิตักก-
วิจารธรรม ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย
คือ วิตก เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ด้วย
อำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.
ในปฏิสนธิขณะ ฯลฯ
[238] 10. อวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-
อวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย
คือ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่วิจาร
ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.
ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็น
ปัจจัย แก่วิจาร และหทยวัตถุ ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.
ในปฏิสนธิขณะ วิตก เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ ด้วยอำนาจของอัญญ-
มัญญปัจจัย.
[239] 11. อวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่สวิตักก-
สวิจารธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอัญญมัญญ-
ปัจจัย
คือ ในปฏิสนธิขณะ วิตก เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักก-
สวิจารธรรม และหทยวัตถุ ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.

[240] 12. อวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-
วิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอัญญมัญญ-
ปัจจัย
คือ ขันธ์ 1 ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ 3 และ
วิจาร ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ 2 เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ 2
และวิจาร ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.
ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ 1 ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่
ขันธ์ 3 วิจาร และหทยวัตถุ ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ 2
เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ 2 วิจาร และหทยวัตถุ ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.
[241] 13. อวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่อวิตักก-
อวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย
คือ ขันธ์ 1 ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ 3 ด้วย
อำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ 2 เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ 2 ด้วยอำนาจของ
อัญญมัญญปัจจัย.
ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ 1 ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่
ขันธ์ 3 และหทยวัตถุ ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ 2 เป็น
ปัจจัยแก่ขันธ์ 2 และหทยวัตถุ ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.
ขันธ์ทั้งหลายเป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ, หทยวัตถุเป็นปัจจัยแก่ขันธ์
ทั้งหลาย.

วิจารเป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ, หทยวัตถุเป็นปัจจัยแก่วิจาร
มหาภูตรูป 1 เป็นปัจจัยแก่มหาภูตรูป 3 ฯลฯ
พาหิรรูป...อาหารสมุฏฐานรูป...อุตุสมุฏฐานรูป ฯลฯ
ส่วนพวกอสัญญสัตว์ทั้งหลาย มหาภูตรูป 1 ฯลฯ
[242] 14. อวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-
ธรรม ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย
คือ ในปฏิสนธิขณะ หทยวัตถุเป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักก-
สวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.
[243] 15. อวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-
มัตตธรรม ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย
คือ วิจาร เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม
ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.
ในปฏิสนธิขณะ วิจาร เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจาร-
มัตตธรรม ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.
ในปฏิสนธิขณะ หทยวัตถุ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักก-
วิจารมัตตธรรม ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.
ในปฏิสนธิขณะ หทยวัตถุ เป็นปัจจัยแก่วิตก ด้วยอำนาจของอัญญ-
มัญญปัจจัย.

[244] 16. อวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจาร-
มัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย
คือ ในปฏิสนธิขณะ วิจาร เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักก-
วิจารมัตตธรรม และหทยวัตถุ ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.
ในปฏิสนธิขณะ หทยวัตถุ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักก-
วิจารมัตตธรรม และวิจาร ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.
[245] 17. อวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัย แก่สวิตักกสวิจาร-
ธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย
คือ ในปฏิสนธิขณะ หทยวัตถุ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลายที่เป็น
สวิตักกสวิจารธรรม และวิตก ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.
[246] 18. สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม
เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย
คือ ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ 1 ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และหทย-
วัตถุ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ 3 ฯลฯ ขันธ์ 2 และหทยวัตถุ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ 2
ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.
[247] 19. สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม
เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย
คือ ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และ
หทยวัตถุ เป็นปัจจัยแก่วิตก ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.

[248] 20. สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม
เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม ด้วย
อำนาจของอัญญมัญญปัจจัย
คือ ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ 1 ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และหทย-
วัตถุ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ 3 และวิตก ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ
ขันธ์ 2 และหทยวัตถุ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ 2 และวิตก ด้วยอำนาจของอัญญ-
มัญญปัจจัย.
[249] 21. อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม
เป็นปัจจัยและสวิตักกสวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย
คือ ในปฏิสนธิขณะ วิตก และหทยวัตถุ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ทั้งหลาย
ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.
[250] 22. อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม
เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย
คือ ขันธ์ 1 ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และวิจาร เป็นปัจจัยแก่
ขันธ์ 3 ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ ขันธ์2 และวิจาร เป็นปัจจัย
แก่ขันธ์ 2 ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.
ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ 1 ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม, วิจาร และ
หทยวัตถุ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ 3 ฯลฯ ขันธ์ 2, วิจาร และหทยวัตถุ เป็น
ปัจจัยแก่ขันธ์ 2 ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.

[251] 23. อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม
เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย
คือ ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และ
วิจาร เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.
ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และหทย-
วัตถุ เป็นปัจจัยแก่วิจาร ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.
[252] 24. อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม
เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตตธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม ด้วย
อำนาจของอัญญมัญญปัจจัย
คือ ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ 1 ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และ
วิจาร เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ 3 และหทยวัตถุ ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ
ขันธ์ 2 และวิจาร เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ 2 และหทยวัตถุ ด้วยอำนาจของอัญญ-
มัญญปัจจัย.
ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ 1 ที่เป็นอวิตักกวิจารมัตตธรรม และหทยวัตถุ
เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ 3 และวิจาร ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ 2
และหทยวัตถุ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ 2 และวิจาร ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.
[253] 25. สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกสวิจารมัตตธรรม
เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย

คือ ขันธ์ 1 ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และวิตก เป็นปัจจัยแก่
ขันธ์ 3 ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ 2 และวิตก เป็นปัจจัยแก่
ขันธ์ 2 ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.
[258] 26. สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม
เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจารธรรม ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย
คือ ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ทั้งหลายที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และ
วิตก เป็นปัจจัยแก่หทยวัตถุ ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.
[255] 27. สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกวิจารมัตตธรรม
เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม และอวิตักกอวิจารธรรม ด้วย
อำนาจของอัญญมัญญปัจจัย
คือ ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ 1 ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม และวิตก
เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ 3 แลหทยวัตถุ ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ ขันธ์
2 และวิตกเป็นปัจจัยแก่ขันธ์ 2 และหทยวัตถุ ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.
[256] 28. สวิตักกสวิจารธรรม อวิตักกสวิจารมัตตธรรม
และอวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจารธรรม ด้วย
อำนาจของอัญญมัญญปัจจัย

คือ ในปฏิสนธิขณะ ขันธ์ 1 ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม, วิตก และ
หทยวัตถุ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ 3 ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย ฯลฯ ขันธ์ 2
วิตก และหทยวัตถุ เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ 2 ด้วยอำนาจของอัญญมัญญปัจจัย.

8. นิสสยปัจจัย

[257] 1. สวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่สวิตักกสวิจาร-
ธรรม ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย
คือ ขันธ์ 1 ที่เป็นสวิตักกสวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ 3 ฯลฯ
มี 7 วาระ.
8. อวิตักกวิจารมัตตธรรม เป็นปัจจัยแก่อวิตักกวิจารมัตต-
ธรรม ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย ฯลฯ มี 5 วาระ.
[258] 13. อวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่อวิตักกอวิจาร-
ธรรม ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย
คือ ขันธ์ 1 ที่เป็นอวิตักกอวิจารธรรม เป็นปัจจัยแก่ขันธ์ 3 และ
จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย ด้วยอำนาจของนิสสยปัจจัย ฯลฯ.
วิจาร เป็นปัจจัยแก่จิตตสมุฏฐานรูปทั้งหลาย ด้วยอำนาจของนิสสย-
ปัจจัย.